1 procent (1%) pewnej wielkości to image001 lub 0,01 tej wielkości.

p% liczby a to image002

Przykład 1

a) 1% liczby 212 to:

image003

lub

image004

b) 240% liczby 125 to:

image005

lub

image006

c) image007 liczby 642 to:

image008

image009

lub

image010

image011

Przykład 2

Cenę pewnego towaru podwyższono o 20%, a następnie obniżono o 20%. Jakim procentem ceny początkowej była cena końcowa?

x – początkowa cena towaru

wyznaczamy cenę towaru po podwyżce

image012

Wyznaczamy cenę towaru po obniżce

image013

image014

Przykład 3

Cena towaru z 23-procentowym VAT-em wynosi 1426,80. Jaka byłaby cena tego towaru, gdyby VAT wyniósł 7%, zamiast 23%?

x - cena towaru bez podatku

image015

image016

image017

Dla image016 otrzymujemy

image018

Przykład 4

Pan Robert postanowił wpłacić do banku swoje oszczędności na rok. Bank A po roku dopisuje do stanu konta 3% odsetek. Bank B oferuje przy rocznej lokacie oprocentowanie 3% w stosunku rocznym z kapitalizacją odsetek co miesiąc. Który bank powinien wybrać pan Robert, by korzystniej ulokować swój kapitał?

x – kwota kapitału do wpłaty na lokatę

Propozycja banku A:

image019

Propozycja banku B:

Obliczmy miesięczne oprocentowanie

image020

Po pierwszym miesiącu:

image021

Po drugim miesiącu:

image022

Po trzecim miesiącu:

image023

(…)

Po dwunastym miesiącu:

image024

Otrzymujemy

image025

Przykład 5

Właściciel zakładu produkcyjnego zadecydował o przejściu z ośmiogodzinnego dnia pracy na sześciogodzinny.

a) O ile procent zmniejszy się wartość dziennej produkcji, jeśli pracownicy nie zwiększą wydajności?

b) O ile należałoby zwiększyć wydajność pracy, aby wartość dziennej produkcji nie uległa zmianie?

a) x – wartość dziennej produkcji w ciągu ośmiu godzin

image026 – wartość dziennej produkcji w czasie 1 godziny

image027 – wartość dziennej produkcji w ciągu sześciu godzin bez zmiany wydajności

Wartość dziennej produkcji po zmianie czasu pracy, bez zmiany wydajności zmniejszy się zatem o:

image028

image029

b) y – zwiększona wydajność mająca zapewnić, że produkcja zakładu w ciągu sześciogodzinnego dnia pracy nie zmniejszyła się. Otrzymujemy

image030

image031

Otrzymaliśmy, że wydajność pracy powinna się zwiększyć z image026 do image032. Otrzymujemy

image033

image034

Punktami procentowymi posługujemy się, chcąc przedstawić zmianę wielkości wyrażonej w procentach, np. zmianę oprocentowania lokat i kredytów, wzrost stopy bezrobocia lub stopy inflacji, zmianę poparcia dla partii politycznych czy polityków.

Przykład 6

Robot kuchenny kosztował 100zł. Cenę radia podwyższono do 120zł. W jaki sposób można wyrazić zmianę ceny robota kuchennego?

Nominalnie:

image035

Cena robota kuchennego wzrosła o 20zł.

Procentowo:

image036

Cena robota kuchennego wzrosła o 20%.

Przykład 7

Poparcie dla partii X we wrześniowym sondażu wyniosło 40%. Jakie byłoby poparcie dla tej partii, gdyby w sondażu w październiku jej popularność wzrosłaby o:

a) 10%

Wzrost poparcia o 10% oznaczałby wzrost o 0,1. Otrzymujemy

image037

Poparcie dla partii X byłoby równe 44%.

b) 10 p.p.

Wzrost poparcia o 10 p.p. oznaczałby nominalny wzrost poparcia z 40% do 50%, ponieważ

image038

Poparcie dla partii X byłoby równe 50%.

1 punkt bazowy to image001 punktu procentowego.

Przykład 8

Bank obniżył oprocentowanie lokaty z 3% do 2,25%. Powiemy wówczas, że oprocentowanie lokaty obniżono o 75 punktów bazowych, czyli image039 punktu procentowego.

Oblicz:

a) 12% liczby 35      b) 4,5% liczby 400      c) 0,85% liczby 2500

Wyznacz liczbę, której:

a) 325% jest równe 6,5     b) 0,2% jest równe 10     c) 47,5% jest równe 152

Jakim procentem:

a) liczby 218 jest liczba 141,7     b) liczby 25 jest liczba 170     c) liczby a jest liczba b?

Zasady płacenia podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce od stycznia 2018 roku podaje poniższa tabela, w której x oznacza roczny dochód podatnika, zaś p – podatek dochodowy.

t

Oblicz wysokość podatku (w zaokrągleniu do 1zł), jaki zapłaciłyby osoby (nie korzystające z żadnych ulg) o rocznych dochodach:

a) 11500 zł     b) 25000 zł     c) 97800 zł     d) 193200 zł     e) 110000 zł     f) 8800 zł

Ile procent całego dochodu stanowi podatek w każdym przypadku?

Liczba a jest o 32% większa od liczby b. Wyznacz:

a) liczbę a, jeśli image001     b) liczbę b, jeśli image002

Kasia i Monika zbierają płyty CD z ulubionymi nagraniami. Monika ma 34 płyty a Kasia – 51 płyt. O ile procent więcej płyt ma Kasia niż Monika? O ile procent mniej płyt ma Monika niż Kasia?

Liczba a stanowi 20% liczby b.

a) O ile procent liczba a jest mniejsza od liczby b?

b) O ile procent liczba b jest większa od liczby a?

Lód ma o 10% większą objętość od wody, z której powstał. O ile procent objętość wody jest mniejsza od objętości lodu, z którego powstała?

W pewnej szkole sportowej 40% uczniów stanowią dziewczęta, 60% - chłopcy. 15% dziewcząt tej szkoły uczestniczy w zajęciach koszykówki, zaś 25% chłopców trenuje pływanie.

a) Jaki procent wszystkich uczniów stanowią dziewczęta trenujące koszykówkę, a jaki procent – chłopcy trenujący pływanie?

b) O ile procent mniej jest dziewcząt trenujących koszykówkę niż chłopców, trenujących pływanie?

W 2017 roku sprzedano w Polsce rekordową (do tej pory) liczbę nowych samochodów, równą 483 tysiące. Poniższa tabela ilustruję wyniki sprzedaży dziesięciu najlepiej sprzedających się marek oraz pozostałych aut.

t

a) Jaki procent sprzedaży nowych aut stanowią samochody marki skoda?

b) Jaki procent sprzedaży aut stanowią auta spoza pierwszej dziesiątki?

c) O ile procent więcej sprzedano nowych toyot niż nowych fordów?

d) O ile procent mniej sprzedano nowych aut z grupy od 6 do 10 miejsca niż aut z grupy od 1 do 5 miejsca?

Wyniki podaj z dokładnością do 1 promila.

Kilogram kawy ziarnistej wraz z 23% podatkiem VAT kosztuje 73,80. Ile kosztowałaby ta kawa, gdyby podatek wynosił 8%?

Sprzedaż owoców cytrusowych i bananów w 2018 roku była objęta 8-procentowym podatkiem VAT. O ile procent więcej kosztowałyby te owoce gdyby podatek VAT wynosił 23%?

W ciągu jednego sezonu cena swetra została obniżona dwukrotnie: najpierw o 10%, a następnie o 20%. Oblicz ile kosztuje sweter po obu obniżkach, jeżeli przed obniżkami kosztował:

a) 136 zł b) a zł

W ciągu roku pani Beata dwa razy otrzymała podwyżkę wynagrodzenia: najpierw o 20%, a po pół roku jeszcze o 5%. Oblicz, jakie było miesięczne wynagrodzenie pani Beaty przed podwyżkami, jeżeli po obu podwyżkach zarabiała miesięcznie:

a) 4032 zł     b) z zł

Cenę pewnego towaru obniżono najpierw o 20%, a po pewnym czasie podniesiono o 20%. Czy cena końcowa jest równa cenie początkowej? Odpowiedź uzasadnij wykonując odpowiednie obliczenia.

Po dwukrotnej obniżce ceny, za każdym razem o ten sam procent, jego cena końcowa stanowi 49% ceny początkowej. O ile procent dokonywano każdorazowo obniżki ceny towaru?