Definicja 1
Funkcją liniową nazywamy funkcję, którą można zapisać za pomocą wzoru , gdzie a i b są ustalonymi liczbami rzeczywistymi. Liczbę a nazywamy współczynnikiem kierunkowym prostej, zaś b wyrazem wolnym.
Twierdzenie 1
Wykresem funkcji liniowej jest prosta przechodząca przez punkty o współrzędnych oraz , gdzie :
– punkt przecięcia wykresu funkcji z osią OY
– punkt przecięcia wykresu funkcji z osią OX (miejsce zerowe funkcji liniowej)
Aby naszkicować wykres funkcji liniowej, wystarczy wyznaczyć dwa punkty należące do wykresu funkcji i poprowadzić przez nie prostą.
Przykład 1
Naszkicuj wykres podanych funkcji:
a) | b) | c) | d) |
a)
Wyznaczamy współrzędne dwóch punktów należących do wykresu funkcji:
oraz
Otrzymujemy
b)
Wyznaczamy współrzędne dwóch punktów należących do wykresu funkcji:
oraz
Otrzymujemy
c)
Wyznaczamy współrzędne dwóch punktów należących do wykresu funkcji:
oraz
Otrzymujemy
Widzimy, że w tym przypadku punkty przecięcia z osiami układu współrzędnych leżą w tym samym punkcie. Aby wyznaczyć współrzędne drugiego punktu należącego do wykresu funkcji skorzystamy z jej wzoru
Podstawiamy do wzoru w miejsce zmiennej x dowolną liczbę np.: , wyznaczając w ten sposób drugą współrzędną punktu należącego do wykresu funkcji
Otrzymujemy
d)
W tym przypadku współczynnik kierunkowy jest równy zero, zatem funkcja nie ma punktów wspólnych z osią OX. Wykresem takiej funkcji jest prosta, równoległa do osi OX, przechodząca przez punkt .
Twierdzenie 2
Funkcja liniowa ma jedno miejsce zerowe wtedy i tylko wtedy, gdy i jest ono równe .
Funkcja liniowa nie ma miejsc zerowych wtedy i tylko wtedy, gdy i .
Każda liczba rzeczywista jest miejscem zerowym funkcji liniowej wtedy i tylko wtedy, gdy i .
Przykład 2
Funkcja liniowa ma takie samo miejsce zerowe jak funkcja liniowa . Oblicz b.
Wyznaczamy miejsce zerowe funkcji
Wiedząc, że funkcja ma to same miejsce zerowe co funkcja wyznaczamy b:
Przykład 3
Dana jest funkcja liniowa opisana wzorem . Sprawdź, ile miejsc zerowych ma funkcja f, jeśli:
a) | b) | c) |
a) Dla mamy:
Funkcja f ma dokładnie jedno miejsce zerowe równe .
b) Dla mamy:
Każda liczba rzeczywista jest miejscem zerowym funkcji f.
c) Dla mamy:
Funkcja f nie ma miejsc zerowych.