Aktualnie: 3410 użytkowników
Definicja 1.
W układzie współrzędnych dane są punkty i .
Wektorem nazywamy uporządkowaną parę liczb .
Taki wektor oznaczamy .
Liczby nazywamy współrzędnymi wektora.
Przykład 1.
Na rysunku poniżej w układzie współrzędnych dane są punkty A, B, C, D, E, F oraz wektory . Oblicz współrzędne podanych wektorów.
Wektor jest zaczepiony w punkcie , a jego końcem jest punkt , zatem:
Wyznaczamy współrzędne wektorów i :
Wektor, którego obie współrzędne są zerami, nazywamy wektorem zerowym i oznaczamy . Interpretacją geometryczną wektora zerowego jest punkt.
Przykład 2.
Dany jest punkt . Wyznacz współrzędne punktu B, wiedząc, że .
Wiemy, że:
Korzystamy z definicji wektora:
Otrzymujemy:
Przesunięcie z punktu A do punktu B wzdłuż osi OX opisuje pierwsza współrzędna wektora , zaś wzdłuż osi OY – druga współrzędna tego wektora. Jeśli współrzędna wektora jest liczbą dodatnią, to przesunięcie jest zgodne ze zwrotem osi, a jeśli ujemną – przeciwne do zwrotu osi.
Wektory i nazywamy wektorami składowymi wektora .
Przykład 2.
Dany jest punkt oraz wektor .
a) Podaj współrzędne składowych tego wektora,
b) Zaznacz w układzie współrzędnych punkt A. Korzystając z wektorów składowych i , wyznacz współrzędne punktu C oraz współrzędne punktu B.
a) Podaj współrzędne składowych tego wektora
b) Zaznacz w układzie współrzędnych punkt A. Korzystając z wektorów składowych i , wyznacz współrzędne punktu C oraz współrzędne punktu B.
Definicja 2.
Wektory i , gdzie i , są równe wtedy i tylko wtedy, gdy i . Równość wektorów i zapisujemy .
Przykład 3.
Przedstaw w układzie współrzędnych wektor .
Zbiór wszystkich wektorów równych danemu wektorowi zaczepionemu nazywamy wektorem swobodnym.
Przykład 4.
Odczytaj z rysunku współrzędne przedstawionych wektorów.
Definicja 3.
Długością wektora , gdzie , nazywamy liczbę . Długość wektora oznaczamy .
Przykład 5.
Oblicz długość wektora , gdzie .
Jeśli i , to długość wektora wyraża się wzorem:
Przykład 6.
Mamy dane punkty i . Wyznacz długość wektora .
Definicja 4.
Sumą wektorów i , gdzie i , nazywamy wektor . Sumę wektorów i oznaczamy .
Przykład 7.
Wyznacz sumę wektorów i , gdzie i , a następnie przedstaw jej graficzną interpretację.
Definicja 5.
Wektory i , gdzie i , są przeciwne wtedy, gdy suma wektorów i jest wektorem zerowym, wówczas:
oraz
Wektor przeciwny do wektora oznaczamy .
Wektor przeciwny do wektora oznaczamy lub .
Jeśli wówczas .
Definicja 6.
Różnicą wektorów i , gdzie i , nazywamy wektor . Różnicę wektorów i oznaczamy .
Odjąć wektor od wektora to znaczy dodać do wektora wektor .
Przykład 8.
Wyznacz różnicę wektorów i , gdzie i , a następnie przedstaw jej graficzną interpretację.
Definicja 7.
Iloczynem wektora , gdzie , przez liczbę rzeczywistą k nazywamy wektor . Iloczyn wektora przez liczbę k oznaczamy .
Przykład 9.
Jeśli , to .
Twierdzenie 1.
Jeśli punkt S jest środkiem odcinka AB, gdzie i , to
Oblicz współrzędne wektora , wiedząc, że:
a)
b)
Jakie współrzędne ma wektor ?
W prostokątnym układzie współrzędnych narysuj wektory , i , gdzie . Początek wektora dobierz dowolnie.
Podaj współrzędne wektorów zaznaczonych na rysunku obok. Następnie oblicz długości tych wektorów.
Dany jest punkt A oraz wektor . Wyznacz współrzędne punktu B.
a)
b)
Dany jest punkt B oraz wektor . Wyznacz współrzędne punktu A.
a)
b)
Dane są punkty . Wyznacz punkt D, dla którego:
a) wektory i są równe,
b) wektory i są przeciwne.
Narysuj wektory i w jednym układzie współrzędnych.
Wyznacz liczby a i b, dla których wektory i , gdzie:
a) , są równe,
b) , są przeciwne.
Oblicz współrzędne środka odcinka AB, jeśli:
a)
b)
c)
d)
Oblicz długość wektora:
a) , jeśli ,
b) , jeśli ,
c) , jeśli ,
d) , jeśli .
Dane są punkty: A, B i P. Zaznacz w układzie współrzędnych wektor oraz i oblicz ich współrzędne. Jaka jest zależność między wektorem i wektorem ?
a)
b)
c)
d)
Dany jest wektor , gdzie i punkt . Wyznacz współrzędne punktu B, dla którego:
a)
b)
c)
Wiedząc, że oraz , wyznacz współrzędne wektora:
a)
b)
c)
d)
Wiedząc, że oraz , wyznacz długość wektora:
a)
b)
c)
d)
Wiedząc, że i , wyznacz liczby a i b, dla których:
a)
b)
c)
d)
Wektory i są równoległe. Oblicz a jeśli:
a)
b)